Home News 4 กรณีศึกษา ที่สร้างความสำเร็จให้แก่ “อะลีบาบา กรุ๊ป” (Alibaba Group)

4 กรณีศึกษา ที่สร้างความสำเร็จให้แก่ “อะลีบาบา กรุ๊ป” (Alibaba Group)

02 May 2019

“แดเนียล จาง” เผยแนวคิด และ 4 กรณี ศึกษาที่สร้างความสำเร็จให้แก่ “อะลีบาบา กรุ๊ป” (Alibaba Group) ในงานประชุม “The Innovation and Entrepreneurship Education in the New Era: Challenges and Opportunities conference” ที่มหาวิทยาลัยชิงเต่า…

highlight

“แดเนียล จาง” เผยแนวคิดที่สร้างให้ “อะลีบาบา กรุ๊ป” เติบโตอย่างรวดเร็ว ซึ่งหากธุรกิจอยากเติบโตต้องให้ความสำคัญในเรื่องของการ “มองโอกาสให้ทะลุ” มองให้เห็นโอกาสของพรุ่งนี้ แม้คนจะไม่เชื่อวันนี้ แต่นั่นเป็นเรื่องธรรมดาของผู้บุกเบิกในตลาด (First-Mover) และธุรกิจต้อง “คาดหวังอนาคต” ได้อย่าพยามหาโซลูชั่นที่เพอร์เฟ็ค เพราะโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วแต่ให้เตรียมพร้อมสำหรับอนาคต แทนที่จะวิ่งไล่ตามคู่แข่ง ให้เปลี่ยนเป้าหมายเป็น “ผู้สร้างอนาคต” และมอบโอกาสแก่คนรุ่นใหม่ในการสร้างความผิดพลาด เพื่อเรียนรู้วิธีที่ถูกต้องแล้วก้าวไปสู่จุดหมายที่ต้องการ และต้องใส่ใจต้องการเปลี่ยนแปลงทางด้าน “นวัตกรรม” เพราะนวัตกรรมไม่ใช่เรื่องเฉพาะภาพรวม แต่เป็นเรื่องรายละเอียด นวัตกรรมคือเรื่องเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาที่ลูกค้าต้องเผชิญ และถ้าคุณต้องการเป็น “ผู้ประกอบการ“ ที่แท้จริง คุณต้องสามารถแก้ปัญหาให้กับสังคมได้ มองไปรอบ ๆ โลกนี้ จะพบว่าปัญหาสังคม ที่คุณสามารถแก้ไขได้นั้นยิ่งเป็นปัญหาใหญ่แค่ไหน ธุรกิจที่คุณสร้างก็ยิ่งใหญ่มากขึ้นเท่านั้นต้องให้ความสำคัญต่อ “คุณค่า ไม่ใช่ มูลค่า” โดยมองว่าสิ่งที่คิดสร้างคุณค่าบ้าง หรือไม่ ถ้าคำตอบคือใช่ ลูกค้าจะอยู่กับคุณ แต่ถ้าไม่ใช่ เขาก็จะจากไป แต่อย่างไรก็ดีไม่ได้หมายความว่าธุรกิจทำมาทุกอย่างที่กล่าวไปแล้วจะประสบความสำเร็จ เพราะสิ่งที่สำคัญที่สุดในหน้าที่ และความรับผิดชอบคือคน ดังนั้น “คนต้องมาก่อน“ เพราะแม้ว่าเรามีธุรกิจ และแพลตฟอร์มที่ดีเยี่ยม ถ้าคุณมีคนที่ใช่ คุณก็จะได้นวัตกรรมที่ใช่ มันไม่ใช่แค่มีไอเดีย แต่มันคือการมีคนที่มีวิสัยทัศน์ และมีความสามารถในการที่จะทำวิสัยทัศน์ให้เกิดขึ้นจริง

4 กรณี ศึกษาที่สร้างความสำเร็จให้แก่ อะลีบาบา กรุ๊ป

เมื่อไม่นานมานี้ในงานประชุม “The Innovation and Entrepreneurship Education in the New Era: Challenges and Opportunities conference” ที่จัดโดย มหาวิทยาลัยชิงเต่า ร่วมกับ CEM ได้เชิญ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร อะลีบาบา “แดเนียล จาง”

ที่ได้นำแนวคิดในการผนึกเทคโนโลยีกับอีคอมเมิร์ส สร้างสรรค์ให้เกิด “New Retail” โมเดลขึ้นในจีน และสามารถขับเคลื่อนความสำเร็จของ อะลีบาบา อย่าง เทศกาลช้อปปิ้งระดับโลก 11.11 ซึ่งสร้างยอดมูลค่าสินค้ารวม (GMV) ถึง 30,800 ล้านเหรียญสหรัฐในปี 2561 ที่ผ่านมา

ภายในงานดังกล่าว “แดเนียล จาง” ได้นำเสนอเรื่องราวความสำเร็จของอาลีบาบา 4 เรื่องมาเป็นกรณีศึกษา พร้อมแบ่งปันประสบการณ์เกี่ยวกับการเลือกโอกาสที่เหมาะสม ความหมายที่แท้จริงของนวัตกรรม และการเปลี่ยนแปลงของอะลีบาบาจากการเป็นนักสร้างฝันมาสู่นักสร้างอนาคต ได้แก่

ธุรกิจปัจจุบันจำเป็นอย่างยิ่งจำเป้นต้อง “มองโอกาสให้ทะลุ“ เพราะในทุกวัน เราเห็นโอกาสมากมาย ใหญ่บ้างเล็กบ้าง แต่เมื่อเราพิจารณาอย่างละเอียด โอกาสที่ผ่านเข้ามามากอาจไม่ใช่โอกาสที่แท้จริง สิ่งสำคัญคือทำอย่างไรเราจะเลือกโอกาสที่ดีที่สุด และเรียงลำดับโอกาสได้

โอกาสต้องไม่ใช่โอกาสของวันนี้ ถ้าคุณเห็น คู่แข่งคุณก็เห็นเหมือนกัน ผู้ประกอบการแท้จริงต้องสามารถเห็นโอกาสของพรุ่งนี้ แม้คนจะไม่เชื่อคุณ แต่นั่นเป็นเรื่องธรรมดาของผู้บุกเบิกในตลาด (First-Mover) ขอเพียงแต่ลองสิ่งใหม่ คุณอาจจะแก้ไขประเด็นปัญหาของวันพรุ่งนี้

เรื่องที่ 1 การค้นพบโอกาสของจีนในด้านออนไลน์

เหมือนกับเมื่อครั้งแจ็ค หม่า ผู้ก่อตั้งอะลีบาบาได้ใช้อินเทอร์เน็ตเป็นครั้งแรกในปี 2538 ที่อพาร์ตเม้นท์ของเพื่อนใน ซีแอตเทิล เมื่อเขาพิมพ์ค้นหาคำว่า “เบียร์” แล้วพบว่ามีผลลัพธ์มากมาย แต่เมื่อพิมพ์เบียร์ และจีน กลับไม่พบอะไรเลย และนั่นคือจุด

ที่ทำให้ “แจ็ค หม่า” เห็นถึงโอกาส เขาตระหนักถึงอำนาจของอินเทอร์เน็ตที่จะช่วยสร้างการค้าระดับโลกและโอกาสในการส่งออกของธุรกิจจีน และธุรกิจต้อง “คาดหวังอนาคต“ วันนี้ต้องอย่าพยามหาโซลูชั่นที่เพอร์เฟ็ค โดยเฉพาะอย่างยิ่งในธุรกิจที่มีการแข่งขันสูง ในโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

เรามักจะคุ้นเคยกับคำว่า “อย่าตกรถไฟ” ขอแค่อย่าเป็นคนสุดท้ายที่ขึ้น แต่ในกรณีนี้ เราต้องเตรียมพร้อมสำหรับรถไฟขบวนต่อไปและเป็นคนแรกที่ขึ้นรถขบวนนั้น เตรียมพร้อมสำหรับอนาคต แทนที่จะวิ่งไล่ตามคู่แข่งร่วมถึง “เป็นผู้สร้างอนาคต” โดยบริษัทต้องมีความฝัน และวิสัยทัศน์ที่ยิ่งใหญ่สำหรับวันพรุ่งนี้

แต่อะลีบาบาต้องการมากกว่านักสร้างฝัน เราต้องฝ่าฝันเพื่อให้เป็น “นักสร้างอนาคต” (Future Shaper) เราต้องการสร้างรถด่วนขบวนถัดไป ไม่ใช่วิ่งตาม ในการสร้างธุรกิจ เราต้องมีแผนธุรกิจ ทำวิจัยตลาด และเข้าใจลูกค้า แต่ถ้าเราเริ่มธุรกิจโดยการลงถือทำ จะเป็นการแก้ไขสิ่งที่ผิดพลาด เราจะทำผิดพลาดมากมาย

สิ่งสำคัญคือ จะแก้ไขมันได้อย่างมีประสิทธิภาพแค่ไหน ดังนั้น จงมอบโอกาสแก่คนรุ่นใหม่ในการสร้างความผิดพลาด เขาจะเรียนรู้วิธีที่ถูกต้องแล้วก้าวไปสู่จุดหมายที่ต้องการ

เรื่องที่ 2 การย้ายไปอยู่บนโทรศัพท์มือถือของเถาเป่า

แน่นอนว่าทุกอย่างมีต้นทุนความเสี่ยงที่ยอมรับได้ ต้นทุนที่ใหญ่ที่สุดของนวัตกรรมคือ โอกาส ถ้าไม่ลอง เราจะไม่มีวันรู้ว่าอะไรดีอะไรไม่ดี อะไรจะก่อให้เกิดผลสำเร็จ อะไรที่จะทำให้ล้มเหลว สิ่งที่ก่อให้เกิดผลสำเร็จจะทำให้คุณก้าวไปไกลกว่าคู่แข่ง เหมือนที่ เถาเป่าเลือกที่จะย้ายไปอยู่บนโทรศัพท์มือถือ ในช่วงปี 2555-2556

แม้เป็นช่วงเริ่มต้นของอินเทอร์เน็ตบนมือถือ แต่ทีมวิศวกรของอะลีบาบาได้รับมอบหมายให้ดูแลการเปลี่ยนถ่ายของเถาเป่าไปสู่โทรศัพท์มือถือ ผลลัพธ์กลับไม่เป็นที่น่าพึงพอใจ เนื่องจากวิศวกรเป็นกลุ่มคนที่ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ

เราจึงได้จ้างคนรุ่นใหม่ที่ไม่มีภาพเดิม ๆ ของเถาเป่าสมัยเป็นเว็บไซต์ช้อปปิ้งบนพีซี ซึ่ง 6 ปีต่อมา “เจียง ฟาน” หนึ่งในทีมวิศวกร ได้กลายมาเป็นกรรมการผู้จัดการใหญ่ของเถาเป่าด้วยวัยเพียง 35 ปี และทำให้ตลาดออนไลน์ของอะลีบาบา มีผู้ใช้ที่เข้าถึงผ่านโทรศัพท์มือถือเกือบ 700 ล้านราย ต่อเดือน

และต้องใส่ใจต้องการเปลี่ยนแปลงทางด้าน “นวัตกรรม” เพราะนวัตกรรมไม่ใช่เรื่องเฉพาะภาพรวม แต่เป็นเรื่องรายละเอียด นวัตกรรมคือเรื่องเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาที่ลูกค้าต้องเผชิญ เราจึงมักพูดกันเสมอว่าเมื่อไหร่ที่เรารู้ว่าอะไรคือปัญหา เมื่อนั้นเราจะค้นพบโอกาส

Alibaba Group

เรื่องที่ 3 เติมเต็มความต้องการที่ยังไม่ได้รับการตอบสนอง

อย่างที่ในปี 2546 อีเบย์เป็นเจ้าตลาดอีคอมเมิร์สในจีน ด้วยส่วนแบ่งตลาดประมาณ 90% แต่ทีมอะลีบาบาเล็งเห็นว่าอีเบย์เป็นเพียงแพลตฟอร์มประมูลราคาที่ผู้ซื้อ และผู้ขายไม่มีโอกาสที่จะติดต่อสื่อสารเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กัน และกัน ทั้งที่ความเชื่อมั่นเป็นสิ่งที่คนทำธุรกิจโดยไม่เห็นหน้าคาดตากันต้องการ

ทีมงานจึงได้สร้างฟีเจอร์ “live chat” สำหรับ ตลาดออนไลน์ของอาลีบาบา เพื่อให้ร้านค้า และลูกค้าสามารถติดต่อสื่อสารกันได้เป็นครั้งแรก ต่อมา live chat ได้เป็นมากกว่าเครื่องมือสื่อสาร แต่เป็นการบริการลูกค้าที่ยอดเยี่ยม และเป็นส่วนสำคัญในการสร้างความเชื่อมั่นระหว่างผู้ซื้อ และผู้ขาย

คนส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับโอกาสทางธุรกิจ แต่ถ้าคุณต้องการเป็น “ผู้ประกอบการ“ ที่แท้จริง คุณต้องสามารถแก้ปัญหาให้กับสังคมได้ มองไปรอบ ๆ โลกนี้ จะพบว่าปัญหาสังคม ที่คุณสามารถแก้ไขได้นั้นยิ่งเป็นปัญหาใหญ่แค่ไหน ธุรกิจที่คุณสร้างก็ยิ่งใหญ่มากขึ้นเท่านั้น

ซึ่งพันธกิจของอะลีบาบา คือ “การทำให้ทุกคนสามารถทำธุรกิจได้อย่างสะดวกสบายจากทุกหนแห่งทั่วโลก“ เป็นเหตุผลที่ทำให้อาลีบาบาเติบโตขึ้นมาได้อย่างที่เป็นในวันนี้ เราไม่เพียงแต่ทำธุรกิจเพื่อตัวเอง แต่เพื่อสังคมโดยรวม

เรื่องที่ 4 จากกล่องข้าวอาหารกลางวัน สู่ยักษ์ใหญ่ด้านส่งอาหาร

“เอ้อเลอมา” (Ele.me) เป็นผู้ให้บริการเดลิเวอรี่ระดับท้องถิ่นของอาลีบาบา ก่อตั้งในปี 2551 เพื่อตอบสนองความต้องการของนักศึกษามหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้ เจียวทง ที่บ่นว่าไม่มีตัวเลือกเรื่องอาหารเวลาเรียน ผู้ก่อตั้งเอ้อเลอมาเล็งเห็นโอกาส

จึงนำเสนอบริการจัดส่งอาหารเที่ยงภายในมหาวิทยาลัย ก่อนจะขยายตัวอย่างรวดเร็วสู่การให้บริการตามบ้าน และสำนักงาน สิบปีให้หลัง เอ้อเลอมา กลายเป็นผู้ให้บริการเดลิเวอรี่อาหารตามสั่งที่ใหญ่ที่สุดอันดับสองของจีน และกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาลีบาบา กรุ๊ปในปี 2561 ที่ผ่านมา

ซึ่งแสดงให้เห็นว่าการดำเนินธุรกิจนั้นต้องให้ความสำคัญต่อ “คุณค่า ไม่ใช่ มูลค่า” หากถามว่าวันนี้ สตาร์ทอัพ (Startup) ควรให้ความสำคัญในเรื่องอะไร ก็คงต้องแนะนำว่าควรมองเรื่องของการสร้างสรรค์ที่จะสามารถสร้างคุณค่า ไม่ใช่มูลค่า

สตาร์ทอัพจำนวนมากมีแนวคิดยอดเยี่ยม ได้สร้างพาวเวอร์พ้อยต์ พรีเซ็นเตชั่นที่ยอดเยี่ยม แล้วใช้แผนงานนั้นมาระดมทุนรอบแรก เขาใช้เงินไปกับการสร้างธุรกิจให้ใหญ่ระดับหนึ่งเพื่อระดมทุนอีกรอบ แต่สิ่งนั้นได้สร้างคุณค่าบ้าง หรือไม่ ถ้าคำตอบคือใช่ ลูกค้าจะอยู่กับคุณ แต่ถ้าไม่ใช่ เขาก็จะจากไป

แต่อย่างไรก็ดีไม่ได้หมายความว่าธุรกิจทำมาทุกอย่างที่กล่าวไปแล้วจะประสบความสำเร็จ เพราะสิ่งที่สำคัญที่สุดในหน้าที่และความรับผิดชอบคือคน ดังนั้น “คนต้องมาก่อน“ เพราะแม้ว่าเรามีธุรกิจ และแพลตฟอร์มที่ดีเยี่ยม แต่สิ่งเหล่านั้นมีจุดสำคัญคือคน

ถ้าคุณมีคนที่ใช่ คุณก็จะได้นวัตกรรมที่ใช่ มันไม่ใช่แค่มีไอเดีย แต่มันคือการมีคนที่มีวิสัยทัศน์ และมีความสามารถในการที่จะทำวิสัยทัศน์ให้เกิดขึ้นจริง คนรุ่นใหม่บางคนมีความคิดสร้างสรรค์และมีแพชชั่น แต่เขาไม่มีผู้นำที่ดี เราจึงต้องสอนเขาให้นำทีม และนั่นคือวิธีที่อะลีบาบาทำ เพื่อให้มั่นใจว่าความสำเร็จจะยังคงเกิดขึ้นต่อเนื่องในอนาคต

“เมื่อผมคุยกับทีม ผมเริ่มต้นด้วยการฟังเสมอ บางครั้งผมต้องคอยเตือนตัวเองว่าอย่าคอมเมนท์ในทันที เพราะในฐานะซีอีโอ ถ้าผมบอกแนวคิดก็เปรียบเสมือนผมตัดสินใจ ควรจะให้เวลาให้เขาได้ลองทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเขาเองดู ผลลัพธ์อาจสร้างความประหลาดใจให้คุณ”

*พันธกิจของอาลีบาบา กรุ๊ป คือการทำให้ทุกคนสามารถทำธุรกิจได้อย่างสะดวกสบายจากทุกหนแห่งทั่วโลก โดยมีเป้าหมายที่จะเติบโตอย่างยั่งยืนไปถึง 102 ปี สำหรับผลประกอบการประจำปีที่ผ่านมา สิ้นสุดงวดวันที่ 31 มีนาคม 2561 บริษัทฯ รายงานรายได้ที่ 39,900 ล้านเหรียญสหรัฐ

ส่วนขยาย

* บทความนี้เรียบเรียงขึ้นเพื่อการวิเคราะห์ในแง่มุมที่น่าสนใจ 
** เขียน: ชลัมพ์ ศุภวาที (บรรณาธิการและผู้สื่อข่าว)
*** ขอขอบคุณภาพบางส่วนจาก www.pexels.com

สามารถกดติดตามข่าวสารและบทความทางด้านเทคโนโลยีของเราได้ที่